Bezorgde Friese kerkrentmeesters met Jurjen de Groot in gesprek over ‘werkzaam vermogen’
Bewogen, bezorgd en ook een beetje boos. Dat zijn de Friezen – met name kerkrentmeesters – die gisteravond met Jurjen de Groot en Wim Oosterom in de Grote Kerk in Leeuwarden in gesprek gingen over het rapport ‘Werkzaam vermogen’ en de nieuwe richtlijnen voor begroting en jaarverslaglegging. “Vertel ons Friezen niet wat we moeten doen!” en “Is Utrecht bezig om grip te krijgen op ons vermogen?”
In juni 2020 riep de synode gemeenten op om hun werkzaam vermogen toekomstgericht in te zetten. Om beter zicht te krijgen op het totale vermogen van gemeenten, gaf het Generaal College voor Behandeling en Beheerszaken in nieuwe richtlijnen uit voor de begroting en jaarverslaglegging, Naar aanleiding hiervan verschenen er diverse kritische opiniestukken in Friesch Dagblad. Ook Jurjen de Groot reageerde in deze krant op de discussie en besloot met hen in gesprek te gaan.
Lees hier de reactie van Jurjen de Groot in Friesch Dagblad:
Toekomstgericht kerk-zijn
Jurjen de Groot, directeur van de dienstenorganisatie, ging tijdens de bijeenkomst in de Grote Kerk in op de vragen over werkzaam vermogen. Hij schetste de visie achter dit synoderapport. “We weten uit onderzoek dat bijna alle gemeenten zich zorgen maken over de toekomst. Hoe ziet onze gemeente er over 10 jaar uit? Zijn er dan nog genoeg mensen? Is er dan nog genoeg geld voor het gebouw, de activiteiten, de dominee? En hoewel we allemaal een knoop in onze maag krijgen van deze moeilijke vragen, schuiven veel kerkenraden deze vragen liever onder de tafel dan ze eerlijk op tafel te leggen. De synode daagt gemeenten uit toch na te denken over deze lastige vragen en een beleid te ontwikkelen waardoor de gemeente een toekomstgerichte koers gaat varen. Nadenken over je werkzaam vermogen is hier onlosmakelijk mee verbonden. Weten wat je als gemeente aan je vermogen hebt, is essentieel om toekomstgerichte keuzes te kunnen maken.”
Nieuwe richtlijnen begroting en jaarverslaglegging
Wim Oosterom, voorzitter van het Generaal College voor de Behandeling van Beheerszaken, nam de vragen over de nieuwe richtlijn voor zijn rekening. De richtlijn is volgens de aanwezigen te top down neergelegd, en sommige noemen het systeem FRIS te moeilijk om mee te werken. Een van de aanwezigen liet weten dat in zijn gemeente twee vrijwilligers bijna het bijltje erbij neer hadden gegooid omdat ze het systeem niet konden doorgronden.
Oosterom: “We hebben geprobeerd de richtlijnen zo simpel mogelijk te houden maar nemen de opmerkingen over FRIS ter harte. Ook denken we na over een ‘FRIS light’ voor kleine gemeenten.” Oosterom benadrukt dat het niet gaat om exacte bedragen, maar om inzicht in wat je als gemeente ongeveer hebt en daar met elkaar over in gesprek kunt gaan. “Zodat je bijvoorbeeld kunt besluiten nu een stukje grond te verkopen om daarmee een succesvolle activiteit in stand te houden.”
Meer inzicht
Oosterom laat weten dat het er absoluut niet om gaat dat ‘de landelijke kerk’ meer inzicht krijgt, maar dat de plaatselijke gemeente meer zicht heeft over haar eigen vermogen. “Zodat de kerkenraad en het college van kerkrentmeesters hier goed met elkaar over in gesprek kunnen gaan.” Ook vindt Oosterom het belangrijk dat leden weten wat hun gemeente bezit. “De angst is dat leden minder geld gaan overmaken voor Actie Kerkbalans als ze zien dat een hun gemeente veel vermogen heeft. Mijn ervaring is dat je dat kunt voorkomen door als kerkenraad goed uit te leggen wat je visie is en waar je het geld en vermogen voor inzet. Leden hebben recht op deze transparantie.”
Ook Jurjen de Groot benadrukt dat het ‘Utrecht’ er niet om gaat om grip te krijgen op het vermogen van de plaatselijke kerk. “Ik zou niet weten wat ik met uw geld moet. Het is van de lokale gemeente en dat blijft het.”
Applaus
In de vragenronde ging het onder meer nog over de richtlijnen begraafplaatsen, de droom alle kerkgebouwen van het gas af te helpen, de rol van de CCBB’s en vrijwilligersvergoedingen. Soms werden vragen vol emotie gesteld. Soms volgde er instemmend applaus nadat er een vraag was gesteld of een opmerking was gemaakt. En hoewel de Friese kerkrentmeesters wellicht nog steeds niet helemaal overtuigd zijn van nut en noodzaak van de nieuwe richtlijnen en de term ‘werkzaam vermogen’ volgens een van de aanwezigen onmiddellijk argwaan oproept, kreeg toch ook Jurjen de Groot aan het einde van de avond een voorzichtig applaus.
De Groot: “Dank voor dit gesprek. Dank dat u mij verteld hebt wat u dwarszit. Ik kan het niet onmiddellijk veranderen, maar ik neem het mee naar ‘Utrecht’.”
Voor een video van de hele vergadering, kunt u op de onderstaande link naar youtube klikken