De Koepelkerk huisvest al vanaf de 60-er jaren van de vorige eeuw een bijzondere kolonie vleermuizen, namelijk de meervleermuis ofwel Myotis dasycneme. Toen is namelijk een geringd exemplaar gevonden bij de kerk. Deze zeldzame vleermuissoort krijgt onder het kerkdak haar jongen en is een belangrijke kraamkolonie van deze soort in Noord-west Europa. Deze soort komt op de lijst voor van zeer bedreigde diersoorten. Uit onderzoek in 2015 door Hogeschool Van Hall Larenstein uit Leeuwarden blijkt onder andere dat deze vleermuizensoort algemener voorkomt dan eerst werd gedacht.
Deze soort overwintert in de Zuid-Limburgse mergelgroeven. Begin april gaan de vleermuizen via de waterwegen naar hun kraamkamers in Friesland en Noord-Holland. De Koepelkerk is in 2000 gerestaureerd en toen zijn speciale voorzieningen getroffen onder het kerkdak ten behoeve van deze kraamkolonie. De vleermuizen veroorzaakten namelijk mestoverlast op de kerkzolder en dat leidde weer tot het voorkomen van de bonte knaagkever in het hout. Momenteel is er weinig overlast meer van de vleermuizen, Jaarlijks wordt in de zomer een telling gedaan van het aantal vleermuizen dat uitvliegt.
De voormalige koster Sake Postma maakte samen met de vogelwacht 1 x per jaar de kerkzolder schoon en dat doen nu Cor van Dijk en Tjerk Kooistra maar de populatie is helaas sterk gekrompen. Vorig jaar waren dat nog maar een dertig. Dertig jaar geleden waren dan nog 220-230 wijfjes. De exacte oorzaak is niet bekend maar aangenomen wordt, dat dit komt doordat er steeds minder insecten zijn door veranderingen in en het gebruik van het landschap. En de insecten zijn weer het voedsel voor de vleermuizen.
Sake en Jeltje Postma waren aan het opruimen en kwamen weer het plakboek tegen van de kerkrestauratie in 2000 en het snoeien van de bomen om het kerkhof. Maar ook bijgaande foto met op de achterkant een bedankje door de vleermuisonderzoekers van de Universiteit van Utrecht: “31/3/2009 Met veel dank voor de hartelijke gastvrijheid die wij altijd van jullie hebben ondervonden. Graag komen we nog vele jaren in juni bij jullie langs. W.g. Aldo Voûte, Zomer Bruin, Alice van Hunnik, Ronald Ridder”. De foto is uit 1992. De fotoboeken krijgen een plek in het kerkarchief.
Uit dit alles blijkt weer dat wij al jaren een gastvrije gemeente zijn, voor zeldzame vleermuizen op de kerkzolder, voor ‘vreemde onderzoekers’ die bij maanlicht op het kerkhof omdwalen maar ook uit het goede gastheer en gastvrouw zijn van onze kosters en beheerders van het kerkhof. En dat geldt uiteraard ook voor onze huidige koster Wietske van Assen.
Je kan het huisvesten van de vleermuizen beschouwen als een variant op Psalm 84:4 “Zelfs de mus vindt een huis en de zwaluw een nest waarin ze haar jongen neerlegt.”
Durk Osinga
Bij de foto: de jonge vleermuizen hangen aan het hout ( de ‘hangjeugd’)
