Om elkaar te ontmoeten, hoeven we tegenwoordig de deur niet meer uit. Ons sociale leven gaat steeds meer via een computer of een smartphone. Via facebook, twitter, sms, e-mail of whatsapp onderhouden we onze contacten. Best handig. Zo denk ik dat heel wat mensen zich dankzij de social media minder eenzaam voelen. Alleen, digitaal is maar digitaal. 

Wanneer twee mensen elkaar werkelijk ontmoeten, spreekt de Bijbel van een ontmoeting ‘van aangezicht tot aangezicht’. Voor de Facebookgebruikers onders ons, van Face to face.  Meer lezen over Kerst, het feest van ‘Face to face’ 

Thema voor dit jaar is: ‘Een goed gesprek’. In dat kader begon onze voorzitter Sybren zijn opening op de laatste moderamen vergadering met een paar ezelsbruggetjes voor een goed gesprek. Misschien kent u ze wel, maar een paar tips voor een goed gesprek kunnen we allemaa goed gebruiken, dacht ik zo. Ik zet ze voor u op een rij: 

1. Stel open vragen
2. Wees een OEN(Open, Eerlijk en Nieuwsgierig)
3. Laat OMA thuis(Opvattingen, Meningen en Adviezen)
4. Gebruik LSD(Luisteren, Samenvatten, Doorvragen)
5. Smeer NIVEA(Niet Invullen Voor Een Ander)

‘Zeg het tegen God’ 

Deze handvol vuistregels kan ons helpen in het contact tussen mensen. Maar hoe werkt dat tussen ons mensen en God. Want het klinkt zo eenvoudig: ‘Bidden is praten met God’. Maar hoe werkt dat dan? Over dit onderwerp zijn hele boeken vol geschreven, dus ik beloof u niet dat ik u HET antwoord kan geven. Maar ik kreeg dit zomer wel een boekje in handen dat mij helpt om er niet alleen over te denken, maar om het ook te doen, praten met God. Het boek is geschreven door de Italiaanse benedictijner monnik Luigi Gioia en heeft als titel ‘Zeg het tegen God’. Voor hem is bidden als ademhalen, hij doet het ‘eigenlijk’ de hele dag. Het raakte mij hoe hij daar over vertelt, want ik zag opeens zijn manier van bidden veel weg heeft van hoe Jezus dat ook doet, in contact blijven met de Vader. In onderstaand artikel ziet u een bewerking van een interview met Gioia. 

Helpt bidden? 

Deze vraag staat veel mensen in de weg bij het bidden. Ik vind het antwoord van Gioia verrassend. Eigenlijk vindt hij de vraag of een gebed beantwoord niet zo belangrijk. “Bidden helpt alleen al doordat ik als ik bid de dingen anders ga zien. Volgens mij is dat een wonder. Mensen realiseren zich vaak onvoldoende dat op het moment dat ze begonnen te bidden, zich al anders voelden. Ze voelden zich in harmonie met iets groters, noem het God. Ik geloof dat bidden altijd tot een verandering leidt. Vaak is het alleen niet op de manier dat we gehoopt of gedacht hadden.”
Hijzelf kan geen dag zonder bidden. “Leven is voor mij als de stukjes van een puzzel. We kijken ernaar en we zien eerst alleen de stukjes en we verliezen vervolgens het overzicht. Bidden helpt mij om van die stukjes weer één beeld te maken.” 

1 Je kunt overal bidden 

“We hebben de neiging heel hard te zoeken naar de ideale omstandigheden om te bidden. Een rustige plek, genoeg vrije tijd en de juiste stemming. Dat soort dingen. Op deze manier ga je nooit bidden. Heb je bijvoorbeeld een rustige plek, dan ben je niet in de stemming. Lawaai of een slechte stemming of een verkeerd moment, het maakt niet uit: alles kan in een gebed worden omgezet. Op het moment dat ik dat door had, kon ik overal bidden. Soms zijn we gewoon te beleefd om te bidden. Denken we dat we voorzichtig met God moeten zijn. Maar God is altijd bij ons. Altijd en overal. Hij is bij me als het lawaaiig is en als het stil is. Het is mijn gewoonte geworden om constant met God te praten, want dat is bidden toch vooral voor mij. Of ik nou wandel of in de auto zit, ik praat met Hem. Zodra ik in de auto zit, begin ik al met bidden. Ook al is het maar een ritje van tien minuten. En dan begin ik altijd met de dingen waar ik me het meest zorgen over maak. Zelfs over dingen die we ongepast vinden als het om God gaat. Als ik bijvoorbeeld kwaad ben. God wil mijn woede horen en dus moet ik die met Hem delen en vertellen waar die vandaan komt. Zelfs als ik vol lustgevoelens zit, kan dat een plek krijgen in mijn gebed. God weet wat het is om mens te zijn, Hij heeft me zo geschapen.” 

2 Gebed is een gesprek dat  God met jou begonnen is 

“Bidden is tweerichtingsverkeer. Daarom is de Bijbel zo belangrijk, want daarin praat God met ons. Daarin raakt hij ons aan met zijn woorden. In de Bijbel lees je hoe Jezus mensen geneest, hoe hij met zijn leerlingen rondtrekt, hoe hij praat met de Samaritaanse vrouw, daar kan je God ontmoeten in de Psalmen. Bidden is vaak een antwoord op God die ons ‘aanraakt’ met Zijn woorden. Tegen mensen die God niet kunnen vinden, zou ik willen zeggen: ‘Alleen al het feit dat je dingen aan hem toevertrouwt, maakt een verschil in je leven.’ Zelfs als een gebed niet beantwoord wordt. Maar zeg wel tegen Hem: ‘Ik vind het frustrerend dat ik niets van U hoor.’ Het is belangrijk het gesprek niet te beëindigen. Je moet altijd door blijven bidden. Zoals Jezus op het kruis. Zelfs op het moment dat hij het gevoel had dat God hem had verlaten, bleef hij met Hem praten.” 

3 Kijk naar het voorbeeld  dat Jezus zelf heeft gegeven 

“Toen ze Jezus koning wilde maken, deed hij iets opmerkelijks: hij ging gelijk in gebed. Ander voorbeeld: hij verricht een groot wonder en dat maakt hem gevierd. Wat doet Jezus dan: hij gaat weer bidden. Wat hij eigenlijk doet is afstand nemen. Hij laat ons zien dat het goed is om je af en toe terug te trekken in jezelf, om afstand te nemen. Anders zijn we constant ‘ in de gebeurtenissen’ en missen we het overzicht. Jezus bidt omdat hij dan in een ‘ruimte’ komt waar hij contact kan maken met zijn Vader. Met God.” 

4 Zoek naar een goede houding  om te bidden 

“Dan bedoel ik niet of je op je knieën moet gaan om te bidden. Iets wat ik trouwens niet kan. Ik zit liever. Welke houding moet je aannemen om God te bereiken? Daarbij is het van belang om God niet te zien als een wezen dat bestaat op verre afstand, maar als iemand met wie je dagelijks verkeert. Die ons helpt begrijpen waar het in het leven om draait en wie hij werkelijk is. Hij is een Vader, hij geeft om ons en hij houdt van ons. Hoe meer ik zelf met dit beeld vertrouwd raakte, des te meer veranderde ik. Door jezelf als Zijn zoon of dochter te beschouwen, heb je altijd toegang tot Hem. Jezus is daarin natuurlijk hét voorbeeld. Als zoon van God heeft hij ons laten zien wat het betekent om kind van God te zijn.” 

5 Hou het kort  en simpel 

“Gebeden hoeven niet eindeloos lang te zijn. Zelfs een zin, een kreet of een woord kan een gebed zijn. Hou het kort, hou het simpel, doe het vaak en wees echt. Zolang het maar tegen God gericht is. Dat leren we in de Psalmen, die bevatten een schat aan korte zinnen die lucht geven aan alle mogelijke situaties in je leven. Hou het kort en herhaal het veelvuldig, zou ik willen zeggen. De woestijnvaders, zeg maar de eerste monniken, vergeleken het gebed met een pijl. Gebeden moeten als pijlen zijn die je op God afvuurt. Ze zijn snel en je moet er veel gebruiken. Dit beeld laat ook zien dat iedereen kan bidden, ook al heb je weinig tijd.” 

6 Wees eerlijk 

“Als je gelooft dat God alles van je weet kun je – ook al zou je dat willen – geen dingen voor Hem achterhouden. Bidden vraagt ook een gezonde dosis zelfkennis. Je moet jezelf in de ogen durven kijken. Vaak durven we God geen dingen toe te vertrouwen, omdat we ze niet eens tegen onszelf durven te zeggen. Bidden kan dus een manier zijn om een gezonde wijze eerlijk naar jezelf te kijken en je tekortkomingen onder ogen te zien. 

7 Zeg het  tegen God 

“Belangrijkste les is: breng het onder woorden. Leg het bij God neer. Als ik terugkijk op mijn gebedsleven, kan ik alleen maar zeggen dat alles ervan afhankelijk is. Het heeft voor mij alles veranderd. Er zijn gebeden van mij beantwoord en anderen niet. Eén gebed is heel pijnlijk voor mij geweest, het werd niet beantwoord en leidde bij mij tot een grote crisis. Ik kon niet begrijpen waarom God mijn gebed niet verhoorde. Ik dacht dat God naar me zou luisteren. 

Nu kijk ik er anders tegen aan. Nu zie ik dat God vaak machteloos is. En Hij denkt op lange termijn. Soms grijpt Hij direct in de geschiedenis in en verandert dingen meteen. Maar Zijn favoriete manier om dingen te veranderen, is om het aan de geschiedenis over te laten. Dingen veranderen dan van binnenuit. Hij zelf is deel van de geschiedenis.” 

 ‘Jezus vertrok met zijn leerlingen naar de dorpen in de buurt van Caesarea Filippi.’ 

(Marcus 8 : 27) 

 Velen van ons zijn er in de afgelopen tijd op uit getrokken om mooie plaatsen en streken te ontdekken en er van te genieten. Zulke streken waren er ook in Jezus’ dagen. En daar ging Hij ook naar toe. 

De omgeving van Caesarea Filippi is een prachtig natuurgebied met een heerlijk koel klimaat. De bergachtige streek is het bronnengebied van de Jordaan. Een heerlijk wandelgebied om op adem te kunnen komen.  De stad lag aan de uiterste noordgrens van Israël. De stad en de omgeving waren nog net geen buitenland. 

Het doet me denken aan de grensplaatsen in ons eigen land, bijvoorbeeld in Zuid-Limburg, waarbij je soms het gevoel hebt dat je al in het buitenland zit terwijl je nog gewoon in Nederland bent…  

De stad en haar omgeving lagen een eind verwijderd van Jeruzalem, het Joodse religieuze centrum. De stad was sterk heidens gekleurd. In de stad had koning Herodes 20 jaar voor Christus een witmarmeren tempel laten bouwen die hij wijdde aan de Griekse god ​Pan. 

Was juist deze omgeving (verder weg van het Joodse religieuze leven) de geschikte locatie om het goddelijk geheim van Jezus’ identiteit aan te roeren? Een lijn naar het thema is in ieder geval te trekken: Jezus laat ons hier zien: een goed gesprek heeft ​een goede omgeving nodig, die rust uitstraalt. (Bovenstaande tekst met dank aan ds. Paul Blom, website PKN, Startzondag) 

 Maar met een goede omgeving ben je er nog niet. Marinus van den Berg, (pastor in een verpleeghuis), zegt het heel treffend: ‘Een mens is niet open uit zichzelf. Een mens is van nature dicht. Je kunt als mens wel opengáan’. Wanneer ga je open? Als je je veilig voelt. Als er vrede is. Als iemand je opzoekt en je ziet in je kwetsbaarheid en je waardeert in wie je bent. In een sfeer van erkenning kunnen mensen openbloeien en ontvankelijk worden voor vrede en liefde. Probeer uit te vinden, bij welke mensen je je veilig voelt’. 

 Ik wil daar graag aan toevoegen, probeer uit te vinden hoe je zelf zo’n mens kunt zijn, iemand bij wie een ander zich veilig voelt, en open gaat. Dan geloof ik dat je samen mag ervaren wat een prachtig lied van Taizé ons in het hart legt: ‘Waar vriendschap woont en liefde, daar is God zelf’! 

In het komende winterseizoen kunt u/jij op allerlei plekken aanschuiven voor een goed gesprek. Van het vertrouwde ‘Eten met een praatje’, wijkavonden thuis bij elkaar en de bijbelkring tot een Running Diner 2.0 en nog veel meer… 

Een goede omgeving, een goede maaltijd en goed gezelschap nodigen vanzelf al uit tot een goed gesprek. En dan kan het niet anders of we raken aan de vraag die Jezus ons al stelt zolang de kerk er is: 

‘Wie zeggen de mensen dat ik ben?’ 

‘En wie ben ik volgens jullie?’  Petrus antwoordde: ‘U bent de messias.’(Marcus 8:27-29) 

Dat is mijn wens voor het komende seizoen: Dat er tijd en ruimte zal zijn voor een goed gesprek met elkaar en met onze Heer ! 

De vakantie staat voor de deur. Een tijd waar veel mensen naar uit kijken. Even vrij, even bevrijd van alle druk en drukte. Een tijd om te genieten, om tot rust te komen, en op andere gedachten te komen. Misschien helpt het volgende verhaal. Alje Mulder vertelde het mij. 

Hij zei: Ken je dat verhaal van die pot met golfballen? Ik zei: nee, maar je maakt me wel nieuwsgierig. 

 Een pot golfballen 

Een professor stond voor zijn klas en had voor zich een aantal spullen liggen. Op het moment dat zijn les begon, pakte hij een grote, lege glazen pot en vulde deze met golfballen. Hij vroeg zijn klas of de pot vol was. En ja, zei de klas, de pot is vol. 

Vervolgens pakte de professor een doos met steentjes en gooide deze ook in de pot. Hij schudde de pot en de steentjes rolden de pot in en namen plaats op de lege plekjes tussen de golfballen. Weer vroeg hij zijn klas, is de pot vol? En ja, stemden zij in, de pot is vol. 

Toen pakte de professor zijn volgende doos, deze was gevuld met zand. En ook deze deed hij in de pot. Zoals je misschien begrijpt, de zandkorreltjes namen plaats in de lege ruimten die de pot nog had. Toen hij weer vroeg aan zijn studenten of de pot vol was waren zij het unaniem met elkaar eens, ja, de pot was nu echt vol. 

De professor haalde twee glazen gevuld met bier onder zijn bureau vandaan en gooide de hele inhoud in dezelfde pot. Het bier vulde de mini gaatjes die nog over waren gebleven. De studenten lachten. 

‘Stel je voor, zei de professor, dat deze pot jouw leven voorstelt. De golfballen zijn de belangrijkste dingen: je familie, je kinderen, je gezondheid, je vrienden en je grootste passies (je geloof [Symbool]). Als je al het andere zou kwijtraken en je alleen dit zou overhouden, dan was je leven nog steeds vol, compleet. De steentjes zijn de andere dingen die ook belangrijk zijn, zoals je baan, je huis en je auto. En het zand is de rest, de kleine dingen. 

Als je het zand als eerst in de pot doet,’ vervolgde hij, ‘dan is er geen ruimte meer over voor de steentjes en de golfballen. En in het leven werkt dat precies op die manier. 

Als je al je tijd en energie besteedt aan kleine dingen, dan zul je nooit meer ruimte hebben voor de dingen die echt belangrijk zijn. 

Focus je op de dingen die echt belangrijk zijn voor jouw geluk. Breng tijd door met je kinderen. Breng tijd door met je ouders. Ga op bezoek bij je grootouders. Neem je partner mee uit eten. Er is altijd nog tijd om het huis schoon te maken en het gras te maaien. Zorg eerst dat je de golfballen in je pot hebt zitten, de dingen die echt belangrijk zijn. De rest is alleen zand.’ 

Een van de studenten steekt haar vinger op en vraagt waarvoor het bier stond. De professor lachte en zei ‘Ik ben blij dat je het vraagt. Het bier laat zien dat het niet uit maakt hoe vol je leven ook lijkt, er is altijd ruimte voor een paar biertjes met vrienden. Een goede zomer gewenst.
Arjan Bouwknegt

 In een circus laten ze wel eens zien dat iemand zich vanuit grote hoogte laat vallen in de armen van mede artiesten. Je moet elkaar dan wel volledig vertrouwen, anders doe je zoiets niet. De toeschouwers houden toch elke keer de adem in, het blijft spannend om naar te kijken. Misschien ook omdat wij weten en zien dat het in het leven niet altijd zo gaat. Je kunt niet zomaar iedereen en alles vertrouwen. Dat vinden we naief. 

 In de reclame wordt trouwens dankbaar ge(mis)bruik gemaakt van hele of halve waarheden. Dat weten we en daarom gaan we niet over één nacht ijs en proberen er achter te komen of het  klopt. Dan googelen we wat op internet, maar die informatie is ook niet helemaal te vertrouwen en wat ons via andere media wordt voorgehouden is meestal zo ingekleurd dat de hele waarheid nauwelijks of niet te achterhalen is. Goedgelovige mensen worden makkelijk bij de neus genomen. (Ik vind het opvallend dat jongeren b.v. wikipedia zien als betrouwbaar. [Symbool])
Maar wie niemand en niets gelooft komt ook niet ver. Gelukkig kunnen verreweg de meeste kinderen vertrouwen op hun ouders en de mensen om hen heen. Maar we leven wel in een tijd met ‘fake- nieuws’ en een bombardement aan informatie waar generaties voor ons zich geen enkele voorstelling van konden maken. Voorzichtigheid en kritisch onderzoek heb je nodig. 

Maar waar en bij wie kun je daarvoor te rade? Bij mensen en organisaties die je zelf betrouwbaar vindt. En hoe weet je dat? Het begint met je eigen ervaring. Jezus zelf zei: Geen één vader geeft toch zijn zoon een steen als hij om een brood vraagt? Of een slang als hij om een vis vraagt?’ (Lucas 11 Basisbijbel). Maar zoek en je zult vinden, klop en er zal je worden opengedaan. Dat is het tweede advies van Jezus. Ga zelf op zoek, op onderzoek. En je zult vinden. Ook als het gaat over geloof in God, in Jezus als de Opgestane. Ook als het gaat over Pasen.
 

Dan zijn we bij Thomas, één van Jezus’ leerlingen, in goed gezelschap. Als hij anderen hoort vertellen over hun ontmoeting met de Opgestane, dan gooit hij dat niet meteen aan de kant als sprookjes of wartaal van verdrietige, wanhopige mensen. Maar hij gelooft het ook niet zomaar. Hij neemt de tijd om te zoeken naar wat hij zelf gelooft. En bij wie gaat hij op zoek? Hij begint met zijn maten, zijn vrienden die drie jaar lang met Jezus hebben opgetrokken. Hij kent ze. Hij hoort de vrouwen vertellen over hun ontmoeting bij het open graf, hij hoort Petrus over zijn ontmoeting met de Levende. Maar dat is voor hem niet genoeg. De meest betrouwbare die hij kende was Jezus zelf. Hij was er bij geweest, bij zijn kruisiging, bij zijn sterven. Thomas had het nodig om zelf Jezus te ontmoeten. Dan kan hij niet anders dan stamelen: Mijn Heer, mijn God! Ik denk dat velen van ons zichzelf herkennen in hem. Dank je wel Thomas. Jouw verhaal geeft ons vertrouwen. Ook wij mogen erop vertrouwen, wie zoekt zal vinden, zal Hem ontmoeten, de Opstane, de Levende.
 

ds. Arjan Bouwknegt

Jezus houdt open huis. En de vier vrienden van een verlamde man hebben het ook gehoord.

U kent het verhaal vast. Zij willen hun verlamde vriend bij Jezus brengen. Deze man heeft in ieder geval vier vrienden, die hem niet vergeten.

Jezus is in Kapernaüm. Hij was thuis, vertelt het verhaal. Of Jezus een eigen huis had, weten we niet. Misschien was het van hem of van iemand die hij goed kende, in ieder geval was hij er thuis. En Hij houdt ‘open huis’. Maar het was te klein om iedereen te herbergen die bij Jezus wilden zijn. De mensen staan buiten in de rij.

Dan komen ze er aan, de vier vrienden met hun verlamde vriend. Ze dragen hem. En dan zien ze al die mensen voor de deur. Geen doorkomen aan. Wat een teleurstelling. Ze hebben het vast gevraagd: ‘Mogen we er even langs, onze vriend hier is ziek, verlamd, we willen hem bij Jezus brengen.’ Je ziet de mensen hen aankijken: Ja, en ? Waarom denk je dat wij hier staan? Sluit maar achter aan’.

De toegang naar Jezus is geblokkeerd. Hij houdt open huis, maar ze stuiten op een muur van mensen. Het zijn andere mensen die een sta-in-de-weg zijn.

Wij willen als kerk ook graag een open huis zijn, een plek waar iedereen zich thuis voelt en waar je voelt dat je dicht bij Jezus bent, waar je Hem kunt ontmoeten.

Stel je voor dat één van ons iemand meeneemt naar de kerk, of dat er iemand nieuwsgierig binnen komt lopen. Benieuwd om te ontdekken hoe het bij ons is, zou dan die gast iets van Jezus proeven, een open huis?

Vaak zonder dat je het wilt of beseft, kunnen wij ook zomaar een blokkade vormen, een muur van mensen. Omdat we allemaal op ‘onze vaste plek’ zitten, omdat je niet zo goed weet hoe je contact maakt met een gast, omdat het nu eenmaal zo gaat als je elkaar al langer kent ‘ons kent ons’. Omdat we allemaal, zogezegd, Jezus in het oog willen houden, maar niet in de gaten hebben, dat je dan met de rug naar andere mensen staat.

En zo kan het niet alleen gaan op de zondagmorgen, maar net zo goed op maandagmorgen. Wij zijn ‘van de kerk’ , wij willen toch Jezus volgen, en wat merken andere mensen daar van? Wat stralen we uit? Hoe uitnodigend zijn we?

Running Diner

Ik wil graag afsluiten met een inspirerend positief voorbeeld, het Running Diner. De informatie daarover staat ook in het winterwerkboekje. Maar in het kort is het dit: Bij een Running Dinner eet je 3 gangen aan 3 verschillende keukentafels. Gewoon bij mensen thuis, want iedereen kookt en eet mee!

In het eerste weekend van oktober heeft een enthousiaste groep jongere gemeenteleden dit Running Diner georganiseerd voor iedereen van 25 tot ongeveer 50 jaar. We mochten maar liefst 50 (!) mensen welkom heten die hebben meegedaan. Allemaal mensen die hun huis open zetten voor elkaar. Dat was echt ‘Open Huis’. En het smaakt naar meer!

Ds. Arjan Bouwknegt

De vakanties zitten er weer op. Net als veel anderen hebben we genoten van twee weken ontspannen zomersfeer op een camping in Frankrijk. Maar als je aan de praat komt met de mensen om je heen dan is er voor mij elk jaar toch weer een lastig moment. 

Als mensen vragen: ‘Wat doe jij voor werk?’ Dan heb ik vaak de neiging om die vraag te omzeilen. Waarom…? 

Niet omdat ik – met de woorden van Paulus – mij het evangelie schaam [Symbool]. Maar omdat je vakantiegevoel dan soms gelijk weg is. Want een dominee was (is?) voor veel mensen toch wel een bijzonder wezen. Mensen gaan tegen je aanleunen of keren zich juist van je af. 

Ik kwam wel eens in de verleiding om te zeggen: ‘Ik werk bij de gemeente.’ En dat is nog waar ook…! 

 Een poosje geleden kreeg ik van iemand een humoristische en treffende tekst toegestuurd. Ik las het nog eens door en dacht: ‘Zo had ik natuurlijk ook kunnen antwoorden…!’ Ik geef het hieronder weer: 

‘Ik werk voor een grote onderneming met vestigingen in vrijwel alle landen van de wereld. In de meeste landen zelfs meerdere vestigingen per dorp of stad. Wij inspireren allerlei organisaties – of het nou om scholen gaat of om zorginstellingen – tot zorg in plaats van tot winst. We bieden ouderen educatie aan en we begeleiden jonge mensen. We steunen ouders bij het opvoeden van hun kinderen en je kunt bij ons ook muzikale vorming krijgen. We steunen mensen die het materieel of geestelijk zwaar hebben en we geven stervensbegeleiding. Iedere week organiseren we een feest, waarop referaten worden gehouden. Bij de ene vestiging duurt zo’n referaat een kwartier, bij een andere drie kwartier. Tijdens dit feest krijgen de mensen spontaan zangles en bieden we meditatieve momenten aan. Dankzij dit feest ontwikkelen de feestgangers vriendschappen en na afloop gaan ze goed gemutst de nieuwe werkweek tegemoet …’ 

 Stel dat ik zo geantwoord had. De mond van de vragensteller zou waarschijnlijk wijd openvallen: ‘Wow, hoe organiseren jullie dat?’ ‘Nou, mensen doen dit vrijwillig. In al die vestigingen brengen ze hun gaven en talenten in. Iedereen draagt zijn steentje bij. De een schenkt na afloop van het feest koffie. Een ander heet mensen welkom, zodat ze zich thuis voelen. Weer anderen vertellen kinderen spannende verhalen of laten ze knutselen. Ze moeten weliswaar het referaat missen, maar de ouders van deze kinderen weer niet. Weer anderen zorgen voor het onderhoud van het feestgebouw of nemen bestuurlijke verantwoordelijkheid. Deze mensen noemen we ambtsdragers. Ze dragen een ambt voor een aantal jaren en dan neemt een ander het weer over. Zo organiseren we dat …’ 

 Ja, zo had ik ook kunnen antwoorden. Het zou de vragensteller in ieder geval aan het nadenken gezet hebben. En misschien ook wel een reactie ontlokt hebben als: ‘Wow, wat een geweldige organisatie … !’ En ik moet eerlijk zeggen: het zet mij ook weer tot nadenken. De kerk … wat is het toch iets bijzonders. Een plek om tot rust te komen. Om geïnspireerd en bemoedigd te worden. Om contacten te leggen en te voelen dat je niet alleen bent. Een oase in de woestijn van het leven. Boven dit stukje schreef ik ‘De vakantietijd voorbij …’ Inderdaad, er is weer werk aan de winkel…! Werk om de kerk gaande te houden. Niet om de kerk zelf, maar om de boodschap die zij uitdraagt en die mensen gaande houdt. Ja toch…? 

Voor veel mensen blijft het vaag en ongrijpbaar: Pinksteren. Daarom heb ik op de Pinkstermogen n de kerk een LEGO-filmpje laten zien. In dat filmpje wordt het heel helder zo gezegd: De Heilige Geest is een Helper, en Hij heeft heel veel helpers. God gebeurt in mensen, dat is Pinksteren. Zo werkt God het liefst, via ons. Maar je kunt het wel zo mooi uitleggen en in een paar woorden vertellen. Alleen ben ik niet altijd zo enthousiast, we hebben niet altijd zin om te helpen of geholpen te worden. Het feest en de vreugde van Pinksteren en alle Pinksterbijeenkomsten worden zo gauw weer ingehaald door de weerbarstige alledaagse werkelijkheid.

En toch…

Pinksteren is voor mij ook het feest van het geheim dat God u en mij aanraakt, ook al is het soms vaag en ongrijpbaar. Het is voor mij ook het feest dat ons bepaalt bij ons zelf, bij kerk-zijn in de zin van gemeenschap van Jezus Christus. Het is een feest van inspiratie en bezieling, waarbij het ook gaat om je eigen persoonlijke geloof. Met Pinksteren worden we bepaald bij de fundamentele keuzes die je in je leven maakt. Waar je uit leeft en waar je voor gaat, zoals mensen het vaak zeggen.

Het doet me denken aan deze woorden:

“Ik weet niet wie – of wat – de vraag stelde. Ik weet niet wanneer zij gesteld werd. Ik herinner me niet dat ik antwoordde. Maar eens zei ik ja tegen iemand – of iets. Vanaf dat moment heb ik de zekerheid dat het leven zinvol is en dat mijn leven een doel heeft”.
Dit is een uitspraak van Dag Hammerskjöld, van Pinksteren (!) 1961. Hammerskjöld was secretaris-generaal van de Verenigde Naties. Na zijn overlijden vond men aantekeningen die hij tijdens zijn drukbezette leven had gemaakt. Ze zijn uitgegeven onder de titel Merkstenen.

Op een bepaalde manier gaat het in het Pinksterverhaal ook over kiezen. Het verhaal van Jezus, de gekruisigde en opgestane Heer gaat verder en maakt mensen enthousiast, stelt je voor een keuze – meedoen of aan de kant blijven staan.

‘Wij zullen opstaan en met Hem meegaan’ (Evang. Liedbundel 475)

Maar wat mij raakt in de woorden van Hammarskjöld is: om onze keuzes hangt altijd een sfeer van onzekerheid, zeker als het gaat om de beslissende vragen van het leven – hoe je denkt over je zelf, over je levensdoel, je levensgeluk, over God, over leven en dood – bij zulke vragen is er altijd twijfel en aarzeling, van wagen, van toch maar doen, of juist niet.

Kiezen voor het geloof, kiezen voor God, is niet de uitkomst van een lijstje argumenten voor en tegen. Het is je toevertrouwen, het is de sprong wagen, met een Woord, met het verhaal van de Levende, met de Geest, die niemand ziet en niemand vangen kan, ongrijpbaar, maar toch – aanwezig, voelbaar, ervaarbaar. Adem die je draagt. Die jou draagt. God, het geheim van het leven, die gezicht heeft gekregen in Jezus, mens met de mensen.

‘Geest van hierboven, leer ons geloven, hopen liefhebben door uw kracht’ (Liedboek 675)
Ergens in je leven klinkt die vraag, die uitnodiging – om leerling te worden van Jezus. Om je leven op zijn weg te oriënteren. Misschien is het hele leven wel die vraag.

Zoals het met de echte keuzes in het leven gaat, uiteindelijk hebben ze geen grond. Natuurlijk zijn het geen blinde keuzes. Maar iedere echte keuze is altijd groter dan de verstandelijke argumenten die je kunt geven. Zo werkt het ook met het geloof. Je gelooft niet pas als je alles zeker weet. Je gelooft ook omdat je ervoor kiest. Zoals in dat citaat van Hammerskjöld.

Hoe en waar precies die keuze gemaakt wordt, dat is nooit helemaal exact te zeggen. Het dient zich altijd weer opnieuw aan, op een even onverwachte en verrassende manier als het leven zelf. En toch, zo verwoordt dit citaat, is er ergens een keuze gevallen. En vanaf dat moment is er een diep weten dat je leven zinvol is, dat het leven het waard is om geleefd te worden, omdat er een onlosmakelijke verbondenheid is met de bron van het leven, de Geest van den beginne, de Geest van Pinksteren.

1. AJB

Hebt u er even de tijd voor genomen om er goed naar te kijken, deze schets van Rembrandt?

Het heeft als titel ‘De drie Maria’s bij het helige graf’. En het is een prachtige verbeelding, gezien met heel andere ogen dan we doorgaans doen. De gedachten bij deze schets zijn van een collega van mij (ds. van den Berg). Ik deel ze graag met u.

Rembrandt vertelt ons over Pasen, niet met woorden, maar met een prachtig beeld.

We zien de vrouwen, die op de Paasmorgen naar het graf van Jezus gaan. Ze vinden niet meer wat ze zoeken, maar ze worden gevonden door hun Levende Heer. Het is een wonderlijke tekening met een ongewoon perspectief. Wat hier getekend wordt heb ik nog nooit bij een andere kunstenaar gevonden. De blik is van binnen uit het graf. Door de ronde opening, waar geen steen meer voor te zien is, zien we in de verte Jeruzalem en de drie kruisen, als achtergrond van de drie vrouwen.

Zij hebben kennelijk nog niet in de gaten hebben wat er is gebeurd. Ze zien het nog niet. Maar ze zien wel dat er iets vreemds aan de hand is. Het graf ligt open naar de morgen toe. En het bed waarop het dode lichaam van Jezus gelegd was na zijn sterven is echt leeg. Hun lieve Meester is nergens meer te vinden. Ze kijken alle drie op een andere manier. De voorste kijkt wat voorzichtig naar het bed. Ziet ze het echt goed, is Jezus daar niet meer? Hoe kan dat nou, waar is Hij nu?

De tweede vrouw kijkt onder het bed. Hij zal er toch niet afgevallen zijn, of door iemand onder dat doodsbed neergelegd? De derde vrouw durft eigenlijk niet te kijken. Ze houdt haar gezicht afgewend van dat ondenkbare feit dat Jezus’ lichaam nu weg is.

Maar tegelijk zie je aan haar ogen, haar blik dat ze wel kijken wil. Maar waar kan Hij nu toch zijn?

Wat heeft Rembrandt de verlegenheid en twijfel van de zoekende vrouwen, waar de evangelisten van spreken, op onnavolgbare wijze verbeeld!
Maar het meest bijzonder is het perspectief van de tekening. De schilder neemt de kijker vanuit zijn positie mee van binnen naar buiten. Vanaf de plaats waar deze vrouwen gezien worden.Door wie?

Door de engel die in dat graf plaats heeft genomen om de vrouwen in de naam van hun levende Heer te ontvangen. Zelf zien de vrouwen hem nog niet, maar in hun zoeken zijn ze gezien door de engel, en door de Heer van de engel. Rembrandt verplaatst zich als het ware met eerbied in de positie van de engelen, die niets liever doen dan zoekende zielen verrassen met de vreugde van Pasen.

‘Wat zoeken jullie de levende bij de doden, Hij is hier niet, Hij is opgewekt.’ Kijk maar goed naar de plaats waar ze Hem gelegd hadden, die is leeg!

De vrouwen hebben Hem niet gezien, maar ze zijn gezien. Wij zijn gezien.

Als je dat maar ziet, dat is ons geloof, dat is Pasen. Ziet u het, wat de engel zegt?

‘Hij is hier niet, Hij is opgewekt!